waarom de biet ziek is
“Maar waarom zet boer Boris de bietjes nou in het zand?” Zijn vraag klinkt verbaasd en ook wel wat verontwaardigd. We zitten in de kring…
Hanneke Saaltink
als kunst en onderwijs elkaar raken
Hanneke Saaltink
als kunst en onderwijs elkaar raken
Blog
Lees meerwaarom de biet ziek is
Leren door spel of spelen dat je leert?
Hij weet het meteen, straks als we buiten spelen gaat hij schatten zoeken, want hij is een zeerover. Hij heeft zelfs een zeerovers-naam. Gisteren was…
Een fiets van Allah
Wat heeft ze mooi de relatie gelegd tussen het suikerfeest, de ramadan, cadeautjes en Allah. Zo stevig verankert in haar familie, haar cultuur, tussen de mensen om haar heen. Ik ben blij dat ik als haar juf deel uitmaak van die wereld.
De kunst van het ruzie maken
Het is Zeynep gelukt om een schommel te maken. Toch komt ze na een kwartiertje verontwaardigd, boos en hard huilend bij me. Ze is geslagen!
Ook ruzie maken, boze dingen roepen, duwen en trekken is een poging om te communiceren, al is het een onhandige.
Dezelfde taal spreken en elkaar toch niet verstaan
Met bewondering, en ook soms wel verbazing, kijk ik naar hoe mijn collega's voortdurend nieuwe ideeën en materialen inbrengen. Het werken met kleine stamgroepen op gezamenlijke pleinen vraagt heel veel afstemming en overleg. Dan moet je elkaar goed verstaan.
Amir kan “lezen”
Ik geniet van de voorlezende Amir. Bladzijde voor bladzijde bestudeert hij de illustraties om daarna in mooie volzinnen het verhaal te vertellen. Grote kans dat hij snel echt leert lezen en lezen blijft!
Nieuw en onwennig
Op momenten dat alles in een stroomversnelling raakt kun je zomaar ineens terugverlangen naar de rust en voorspelbaarheid van saaie, eenvormige dagen.
De kracht van verbeelding
Een spelverhaal dat de verbeelding prikkelt is een krachtige motor voor het leren van kleuters.
Verdriet
Vaak denk ik dat de kinderen in mijn klas wel iets te leren heb maar soms leren ze mij grote lessen over de kleine dingen van het leven. Over het omgaan met verdriet bijvoorbeeld.
Sporen in de tijd
Ik vraag me af hoe het is als je net naar school gaat. Als alles nieuw is en voor het eerst gebeurt. Die wereld moet magisch zijn. Vol momenten die een eeuwigheid duren en met zeeën van tijd.
De betekenis van een klok in het leven van een kleuter
Zijn bevlogen verhaal over wat er allemaal kon gebeuren in de tijd op zijn klok, gaf mij een inkijkje in het denken van jonge kinderen. Het maakt mij stil en voorzichtig. Laten we niet te snel oordelen over wanneer kinderen een taalachterstand hebben. Laten we vooral heel goed kijken en luisteren!
Had ik een dubbele agenda?
Wat leren kinderen veel!! Misschien wel veel meer en dan ik, methode-makers of het leerlingvolgsysteem op de 'agenda' hadden staan.
Wonderlijk en waargebeurd *
Het woord leeuw lezen gaat beter als je weet wat een leeuw is, weten wat een leeuw is gaat het best wanneer je er een bent geweest.
Leren lezen hoeft niet persé leuk te zijn maar er moet wel een vuurtje gaan branden. In een kleutergroep net zo goed als op de middelbare school.
Wat kan er nu gebeuren in één nacht?
Er is opeens een heel nieuw jaar, dat wacht. Stel je voor; wat kan er niet veranderen in een jaar!
Iedereen alle goeds voor 2021!
Hoe letters en cijfers de kleutergroep binnen kwamen tuimelen
. ‘Weet je wat er in mijn rugzak zit? Mijn konijn!’ Enthousiast houdt Tim een grote, zwarte rugzak omhoog. ‘Hij is heel groot maar hij…
‘Ik wil leren om dokter te worden in de huishoek’
Wat denken kinderen zelf te leren van spel?
Groepsvorming in een kleuterklas
De kinderen doen ongelofelijke hun best om er met elkaar een fijne groep van te maken. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen. En ik heb er alle vertrouwen in!
Nog meer tekeningen van treinen, boten, auto’s, wegen en huizen
. Als ik nog snel wat spulletjes bij elkaar zoek voor een paar laatste dagen fietsen in de provincie Groningen, vind ik een mapje met…
Afscheid van onze ’treinenman’
Tekenen als een van de manieren om verhalen te vertellen. Dat is de wereld begrijpen, ervaringen context geven, ze verweven in narratieven die informeren, creëren, verklaren en bevragen.
‘Wat gebeurt er als ík stout ben?’
Wanneer ben je stout? 'Als ik iets heel graag wil en het mag niet en ik doe het toch'.
Werken met jonge kinderen betekent heel veel verhalen maken, vertellen en spelen
In de vorm van een verhaal blijken de kinderen informatie veel beter weer te kunnen oproepen dan als ik ze letterlijk vraag wat ze geleerd hebben. Het verhaal organiseert hun denken.
Samen met kleuters een spelverhaal maken
Het samen maken van spelverhalen met kleuters is krachtig, verbindend en heerlijk om te doen. Ook of juist in tijden van Corona wanneer de wereld soms verwarrend, onoverzichtelijk en beangstigend kan zijn.
En toen gingen de schooldeuren weer open!
. Iedereen heeft er ontzettend veel zin en toch is het wennen; weer echt naar school. De kinderen wachten keurig met één ouder op gepaste…
Denken met dingen, begrijpen met je handen
. Een lezing op de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten over hoe je op een mooie, procesgerichte manier kunt werken rond thema’s en een studiedag…
hoe om te gaan met de ‘corona-crisis’ in een kleuterklas?
Blij en opgelucht dat het besluit is genomen de scholen te sluiten.
Burgerschapsvorming voor en door kleuters op de wc; 2
Enkele lezers spraken hun zorg uit naar aanleiding van mijn blog van vorige week. Ik wil daarom het verhaal even in context plaatsen. Evi heeft…
Burgerschapsvorming voor en door kleuters op de WC
. S’ochtends in de kring is het niet ongewoon dat Evi haar vinger opsteekt; ‘juf, ik moet echt, echt heel nodig naar de wc!’ Ondanks…
Samen nadenken in de kring
Ook, of misschien wel juist, jonge kinderen moeten cognitief worden uitgedaagd. zo kan een kleutergroep een plek voor 'shared thinking' worden.
Waarom kleuterjuffen soms zo moeilijk doen
Bijna iedere kleuterleerkracht zal het herkennen; hoe je iedere dag weer balanceert tussen het plannen en evalueren van leerdoelen en het improviseren rond al die grote en kleine gebeurtenissen in een groep 1/2. En wanneer leren kinderen eigenlijk het meest?
Kijk eens wat ik al kan!
'Kijk eens wat ik al kan!' Hij klimt hoger en hoger.
Ieder kind ontwikkelt zich weer anders.
De magie van het maken
. Eigenlijk heeft ze geen tijd voor de gewone begroeting van iedere ochtend. Ze moet hoognodig iets heel belangrijks vertellen: ‘Ik heb magische krachten gekregen…
Ons fotoboek
Iedereen knikt instemmend als Gijs vertelt over die keer dat zijn vinger gebroken was. ‘Weet je nog juf, toen zag je het gips om mijn…
We zullen, zal ik, in het nieuwe jaar ….
Het eerste rondje hardlopen in het nieuw jaar. Mistig land, kaal, leeg, resten opgehoopt vuurwerk. Ik kom één wandelaar en één fietser tegen op het…
Lange-afstands-interactie met kleuters
De betekenis van online-interactie voor leerkrachten én kinderen. Je kunt dit onderzoeken, je moet er de tijd voor nemen en dat begint met heelgoed kijken en luisteren!
Bloggen als ‘werkdrukverlichting’
Alle onderwijsmodellen ontnemen mij het zicht op wat er werkelijk in een kleuterklas gebeurt. Bloggen helpt grip te krijgen op alle ongeplande momenten.
Speeldrift
. ‘Er is een dierenmishandelaar bij ons in de klas!’ Iedereen, net nog druk en lawaaiig aan het opruimen, houdt geschrokken zijn mond. Ook ik en…
Spel is het werk van de kinderen
. De herkenbaarheid is hartverwarmend. Een zevenentachtig jaar oude kleuterjuf, aan de andere kant van de oceaan, vertelt waarom het zo belangrijk is dat kinderen…
Atelier in school
Iedere groep bij ons op school werkt in ieder geval één keer in het jaar een periode in het atelier. Wat begon als het eenmalige…
Ik was de gouden T-rex met de giftige tong!
. Hij begint al te praten voordat hij zit. ‘De spelers van mijn verhaal zijn ….’, met zijn armen maakt hij vechtgebaren, zijn lijf wordt…
Gezag
. ‘Klopt het dat Jort met z’n rugzak op buiten loopt?’, vraagt de stagiaire. Het is kwart voor negen in de ochtend. De laatste ouders…
‘Ook kunstenaars koken met water.’
In april start voor de 2de keer de nascholingscursus ‘Ook kunstenaars koken met water’. Er zijn nog enkele plaatsen vrij. Welke plek heeft kunst in…
All in the game
Ik wil niet een wedstrijd, of een beloning. Ik vind het niet leuk dat ze zeggen: “Wie het het mooiste heeft gemaakt krijgt iets”. Nadine…
Begrijpen met je handen 2
. ‘Onze Nieuwe School‘ is een zoektocht van de gemeente Amsterdam naar schoolmakers die de verwachte leerlingengroei in Amsterdam kunnen opvangen. Iedereen met een idee of…
Begrijpen met je handen
.. Hij was 4 en speelde het liefst in de bouwhoek. Daar verzamelde hij zo veel mogelijk vrienden én blokken om zich heen om er…
Een troosttekening
. Hoe ik om moest gaan met mijn lieve, woeste, ondernemende, onderzoekende en creatieve kleutergroep met 20 jongens en 10 meisjes had ik al eens…
Het atelier is het hart van onze nieuwe school
.. Twee maanden geleden zette Marike Hoekstra een berichtje op Facebook. ‘Het atelier is het hart van de school’. Amsterdam zocht schoolmakers en vroeg iedereen…
Het spel van Jackson Pollock
Meer dan manshoog hangt hij voor de grote ramen van de Tate Modern in Liverpool; de foto van Jackson Pollock terwijl hij één van zijn…
Kleutermethode als bronnenboek
‘een plattegrond is de grond die plat is’ .. . ‘Kijk, ik heb een tekening van onze klas gemaakt’ zeg ik, terwijl ik de plattegrond…
Odyssee
. Gewapend met dikke sokken en warme truien nestelen we ons een paar dagen in een huisje in de duinen. Ondanks de sombere weersvoorspellingen zwerven…
Wie leert van wie?
. ‘Hoe gaat ’t met je cursus?’ was meestal de eerste vraag die mijn dochter stelde wanneer we elkaar zagen. Voor het eerst gaf ik…
Een bazige juf
. ‘We vinden je een bazige juf’, triomfantelijk kijkt Jonathan me aan. ‘Ja’, beaamt Lore, ‘eigenlijk speel je altijd de baas’. Samenzweerderig zitten ze naast…
De kleur van een wijd bos
. ‘Het Wijde Bos, ik bedoel dat het het bos is en daar omheen is het zo …. wijd, zo kijk ……’. Hij gebaart met…
Nascholing
Het is zover. Samen met Sabine Plamper heb ik een nascholing ontwikkeld voor de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Je kunt je nu inschrijven voor de…
Ook samen leven moet je oefenen
Bijna terloops komt hij me het bloemetje brengen dat hij plukte aan de rand van het schoolplein. ‘Voor jou, juf.’ En natuurlijk zeg ik hoe…
Wat is dat eigenlijk: vrij spel?
Magisch is het, iedere keer weer. Jonge kinderen die opgaan in hun spel. Het is alsof je even een glimp opvangt van dat wat anders…
Spelen met de knopendoos
.. Alles is nieuw; het lokaal ziet er anders uit, de oudste kinderen zijn naar groep 3 en een paar net vierjarigen huppelen, stuiven of…
Op hoeveel manieren kun je denken?
‘Wanneer ben ik nou aan aan de beurt?’ Ze had er echt zin in. Na de vakantie zou ze naar groep 3 gaan en ze…
WERELDS; over kunst, atelier en onderwijs
Drie jaar geleden kwam de kersverse ICC-er naar mij toe. Het leek haar zo leuk om een groot kunstproject te organiseren en we konden dat…
Vertrouwen 2
Drie maanden geleden schreef ik een blog over vertrouwen. Onze dochter vertrok in haar eentje naar Zuid Oost Azië met het plan om pas maanden…
Leren op eigen kracht
.. ‘Niet rennen in de gang! Rustig lopen!’ Luid en duidelijk leest ze het voor. Die dag hebben enkele bovenbouwers door de hele school energiezuinige…
Vertrouwen kost moeite
.. ‘…. en vind je dat goed? Oh, ík zou geen oog meer dicht doen!’ Het was niet de eerste keer dat iemand dat geschrokken…
Wat willen we weten en meten in een kleuterklas?
Hij is dé grote initiator van uitgebreide bouwprojecten in de klas. Soms zie ik hem zitten en voor zich uit kijken. Dan denkt hij na.…
Filosoferen met kleuters, kan dat?
Filosoferen met kleuters. Altijd als ik daarover lees luister ik weer met andere oren naar de kinderen. Dit keer raak ik geïnspireerd door de Praxis-uitgave…
In het hart van het onderwijs
‘Kijk’, vertelt Anne Lotte tijdens het opruimen, ‘ik heb de bolletjes precies getekend zoals in het echt. De worteltjes die zag je niet maar ik…
De kleur van een voorjaarsvakantie
.. De kleur van sneeuwklokjes in wittig groen gras onder een blauwe lucht, de paarse en lila krokusjes overal. Veel zon en langs waaiende wolken,…
KLEUTERS; bestaan ze nog wel?
Hij zit naast me en kijkt het cake-je dat ik van een jarige kreeg bijna uit mijn mond. ‘.. is hard?’ Vragend kijkt hij me…
Een huis voor de dode worm
.. ‘Mag ik m’n bakje mee? Want ik ga in het atelier een huis maken voor de worm.’ Eerst wil ik nee zeggen. In het…
Opbrengstgericht werken
…. Stem ik het handelen op de individuele cognitieve ontwikkeling af, conform de geldende schoolafspraken? En verantwoord ik dit dan ook nog op de afgesproken…
Musical ‘Wij gaan op berenjacht!’
‘ … en het lijkt me leuk om afscheid te nemen met het opvoeren van een musical. En dan helemaal echt; met muziek, decors, kostuums…
KLEUR en andere projecten
.. Juf Gerda die al meer dan 40 jaar voor de klas staat gaat met pensioen en ze neemt afscheid met het opvoeren van de…
KLEUR in het thema ‘kunst’ uit een kleutermethode en in het atelier
Het is een levendige herinnering. Ik heb een tekening gemaakt op de kleuterschool en vind dat ik klaar ben maar de stagiaire wil dat ik…
Woordenschat
.. Bijna herfstvakantie. ’s Ochtends vroeg, onderweg naar de dokter zie ik hoe flarden mist boven de weilanden hangen. Een week later, op weg naar…
Heel veel voorlezen!
… … De boze heks is ziek. Ze kan niets meer, zelfs het toveren lukt niet. Daarom moeten de andere dieren in het bos haar…
‘Juf, ik kan toveren!’
‘En?’ vraagt mijn directeur verwachtingsvol. Enthousiast maakt hij weidse armgebaren voor het raam boven de bouwhoek. Ik kijk hem niet begrijpend aan. Blij dat ik…
Een bijzondere tentoonstelling
Het gebeurt zelden: Je hebt een idee en praat daarover met anderen. Je maakt samen plannen, misschien niet altijd even realistisch maar het enthousiasme groeit. Voorzichtig…
De eerste dagen van het nieuwe schooljaar
Hij is perfect. Twee lange oren, twee paar slap hangende poten, waarvan een van de uiteinden altijd precies in je handpalm past terwijl de rest…
Il Palazzo Enciclopedia
Begin augustus 2013 in Venetië. Dat is warm, druk en heel veel kunst. Ogen op steeltjes. Op de de Biënnale van Venetië is in verschillende paviljoens…
De Biënnale van Venetië en Mark Manders
Met mijn twee volwassen kinderen naar de Biënnale in Venetië. Dat is nieuw, spannend, interessant en vooral ontzettend leuk. Tussen het inpakken en het bestuderen…
Afscheid
Ooit zei een vader die een-vakantie-lang met zijn puberdochters naar een soap keek: ‘ik snap niet waarom, maar iedereen geeft elkaar de hele tijd cadeautjes,…
Een gesprek met kleuters
‘… en de hertjes hadden een gewei van stof!’ vertelt Lyam opgetogen en een beetje verbaasd. Een prachtig beeld. Het roept meteen associaties op met…
Spelen dat je Jip bent die een cowboy is …
Dansen met kleuters. Het is zo heerlijk om te zien, misschien juist in de weken dat de kinderen zich buigen over de CITO-kleutertoetsen. Helemaal vanzelf…
Atelier-dag
.. Vorige week met mijn fotocamera langs het Geestmerambacht. Boterbloemen tussen lang bloeiend gras, ondoorzichtige poelen, de weerspiegeling in een slootje tussen wolken geel en groen,…
Grote vragen
Buiten geniet ik, weggedoken in mijn jas, van een spaarzame zonnestraal. Lore komt voorbij gerent, lacht, en kruipt dan tussen mij en de stagiaire in…
Aanschouwelijke biologielessen
Voor de 2de keer was de eend midden in de patiotuin gaan broeden. Helemaal vergeten dat al haar kroost 2 jaar geleden door de aangroeiende…
Een atelier in school
Ooit zei iemand na het zien van een tentoonstelling van Toeval Gezocht; ‘ach ja, zo zijn kleuters gewoon, altijd friemelen en frutselen en bezig maar…
Waar?
Van luisteren naar verhalen en van het samen lezen en kijken in prentenboeken kunnen kinderen ontzettend genieten. Allereerst natuurlijk omdat het leuk en spannend is…
Kleutertoets
Vanavond zal het programma ‘de slag om Nederland’ gaan over de kleutertoets. In de maatschappij van vandaag moet je presteren. Scoor je onder de maat…
Samen spelen en delen in het atelier
Bouwplaats is een kunsteducatief project waarbij in onze school 2 ateliers ingericht zijn. Van bijna alle leerkrachten hoor ik regelmatig hoe geweldig de kinderen samenwerken…
Denken met je handen?
Material thinking … Kunst als zintuiglijke reflectie …. Als ik in het Cobramuseum de schilderijen van Armando zie weet ik het ineens weer. Niet in…
Het nestje van juf
Met de kinderen van mijn groep 1/2 praat ik over het nestje dat ik vorig jaar vond in mijn tuin. De kinderen weten meteen wat…