Wie leert van wie?

.

‘Hoe gaat ’t met je cursus?’ was meestal de eerste vraag die mijn dochter stelde wanneer we elkaar zagen. Voor het eerst gaf ik een cursus aan volwassenen. Het ging goed en was erg leuk. Soms bedacht ik me dat ik zelf misschien wel meer leerde dan m’n cursisten. Ja, dat herkende ze wel. Ook zij leerde veel toen ze practicum begeleidde op de UVA. Je moet bedenken wat je wilt vertellen. Wat is belangrijk en waarom en hoe hangt alles met elkaar samen? Sabine Plamper en ik hebben er menige verhitte discussie over gevoerd. Het gaf onverwachte inzichten. En dan …, hoe breng je dat over? In de cursus probeerden we theorie en praktisch werken af te wisselen. Sabine stelde voor om een klein ‘Postkaarten-project’ op te starten. Iedere cursusdag voor de lunch tekenden de cursisten met een zwarte fineliner op een blanco postkaart terwijl ik een kort verhaal voorlas. Ook vroegen we hen om hetzelfde te doen in de eigen werksituatie. Met mijn eigen volle kleutergroep leek me dat eigenlijk vrij ingewikkeld. Hoe kreeg ik al die 32 kinderen aan een tafel en dan aan het tekenen terwijl ik ook nog voorlas? Maar een van mijn cursisten vond het geen probleem. Gewoon de kinderen op hun knieën voor de bank of stoel in de kring. In een halve minuut gepiept. Het zag er prachtig uit. Tja, ook daar kon ik wat van leren.

Ik heb een echte jongensgroep. Het laatste half jaar meldt zich bijna geen enkel meisje voor onze kleutergroepen. Zo’n klas vol jonge jongetjes betekent dat activiteiten meestal ontvangen worden met een wild en onstuimig enthousiasme. Het betekent dat alles met grote nieuwsgierigheid en een enorm kabaal wordt onderzocht, dat er altijd beweging en actie is. Af en toe vind je een groepje woeste jongetjes als een stel jonge hondjes boven op elkaar op de grond. En regelmatig word je door een klein prinsje het hof gemaakt. Maar het is best moeilijk om iedere dag de energie op te brengen om positief te reageren op al die springerige, onverwachte incidenten. Als je bijvoorbeeld drie jongens met hun meegebrachte kiepwagens ‘even’ naar de open plek vlak voor de net opgeruimde huis/thema-hoek dirigeert, moet je niet verbaasd zijn als je na een paar minuten enthousiaste kreten hoort: ‘Juf, kijk, kijk, we hebben een vuilnisbelt gemaakt!’ Als je dan aanschouwt hoe ze in die paar minuten alles, echt alles wat er te vinden was aan potjes, pannetjes, plastic eten en poppen op een grote berg hebben geveegd, is het best knap dat je al je ergernis weet te onderdrukken en rustig zegt dat dit niet echt de bedoeling was, dat we bijna vakantie hebben en of ze alvast maar willen beginnen met opruimen. Dat opruimen gebeurt dan natuurlijk met dezelfde kiepwagens en er wordt druk gegraven, gekiept en nog hoger gestapeld. Al snel is iedereen alweer vergeten dat we aan het opruimen waren, bovendien blijkt dit zo leuk dat er in plaats van drie nu zes jongens aan het ‘opruimen’ zijn. Als je dan alle kiepwagens en graafmachines vertwijfeld bovenop de kast zet en de één een woedeaanval krijgt en de ander wegloopt omdat het nu toch niet interessant meer is, weet je weer dat je het zo niet aanpakt in een jongensklas. Toch neem ik me voor om op een middag te beginnen met een klein postkaarten-project. We werken rond het thema ‘post’ van kleuterplein en ik heb het idee om de kinderen te laten luisteren naar het versje over de rode brievenbus van Annie M.G Schmidt, gezongen door VOF de Kunst. De ochtend verloopt jammer genoeg niet helemaal zoals gepland. Gijs heeft sinds hij op school zit eigenlijk maar één groot doel en dat is vrienden maken. Dat begon aardig te lukken nu ook Storm op zoek was naar een maatje. De afgelopen week liepen de twee nieuwe vrienden regelmatig innig gearmd door de klas. Maar helaas is Nick vanochtend teruggekomen van vakantie. En Nick blijkt net iets meer de beste vriend van Storm te zijn. Met z’n drieën hebben de jongens heel wat uit te vechten. Bovendien heb ik de ’time out-plek’ van Camilo verplaatst naar een plek tussen twee kasten omdat de oude plek zich wel erg dicht bleek te bevinden bij de tafel waar meisjes met lijm en glitter aan de gang gingen.  Voor alsnog helemaal fout natuurlijk. Als ik vraag of Camilo eerst maar even rustig moet worden op zijn kussen voordat hij samen met ons in de kring komt zitten, doet hij dat braaf maar stuitert er ook net zo snel weer vandaan. Aan het eind van de ochtend is mijn geduld op en dirigeer ik hem hardhandig naar zijn ‘zitzak’. Dit leidt tot een jongetje dat bovenop de kast klimt en daar alles wat hij te pakken kan krijgen de klas in slingert.

de brievenbus wou niet meer
de brievenbus wou niet meer

.

’s Middags ben ik nog steeds aan het uithijgen en zijn mijn verwachtingen tot nul gereduceerd. Ik vertel de kinderen dat we iets uit gaan proberen en leg uit wat de bedoeling is, ze gaan luisteren naar de ‘brievenbus die niet meer wilde’ en mogen tekenen wat er in hen opkomt. Dat kan een brievenbus zijn maar ook iets heel anders.  Ik deel de blanco kaartjes en zwarte fineliners uit en dan voltrekt zich een klein wondertje. In opperste concentratie zitten ze knie aan knie voorover gebogen aan de banken en hun stoeltjes. Vergeten zijn alle incidenten en al het tumult. Twee keer laat ik het liedje van de brievenbus horen. En de kinderen tekenen. Ik kijk naar de reïntegrerende leerkracht, vanmiddag bij mij in de klas, en we kunnen een opkomende giechel bijna niet onderdrukken. De kinderen hebben nergens anders oog voor dan voor hun tekening. Ik zie brievenbussen op het kaartje verschijnen maar ook stippen, strepen en krassen, vrolijke poppetjes en letters. Pas als het liedje voor de 2de keer bijna op zijn eind is, beginnen de kinderen te kijken naar degene naast hen. En als ik de kaartjes ophaal is het ‘Kijk! Kijk, wat ik heb gedaan!’ niet van de lucht.

IMG_1362IMG_1357

IMG_1360IMG_1359IMG_1358IMG_1363

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

‘Ga met een lijn uit wandelen’, zegt Sabine altijd. En dat hebben de kinderen gedaan. Ik vertel ze hoe trots ik op ze ben.