Verhalen uit de klas

De kracht van verbeelding

Een spelverhaal dat de verbeelding prikkelt is een krachtige motor voor het leren van kleuters.

Verdriet

Vaak denk ik dat de kinderen in mijn klas wel iets te leren heb maar soms leren ze mij grote lessen over de kleine dingen van het leven. Over het omgaan met verdriet bijvoorbeeld.

Sporen in de tijd

Ik vraag me af hoe het is als je net naar school gaat. Als alles nieuw is en voor het eerst gebeurt. Die wereld moet magisch zijn. Vol momenten die een eeuwigheid duren en met zeeën van tijd.
zonder problemen schrijven/krabbelen ze symbolen

De betekenis van een klok in het leven van een kleuter

Zijn bevlogen verhaal over wat er allemaal kon gebeuren in de tijd op zijn klok, gaf mij een inkijkje in het denken van jonge kinderen. Het maakt mij stil en voorzichtig. Laten we niet te snel oordelen over wanneer kinderen een taalachterstand hebben. Laten we vooral heel goed kijken en luisteren!

Had ik een dubbele agenda?

Wat leren kinderen veel!! Misschien wel veel meer en dan ik, methode-makers of het leerlingvolgsysteem op de 'agenda' hadden staan.

Groepsvorming in een kleuterklas

De kinderen doen ongelofelijke hun best om er met elkaar een fijne groep van te maken. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen. En ik heb er alle vertrouwen in!

Afscheid van onze ’treinenman’

Tekenen als een van de manieren om verhalen te vertellen. Dat is de wereld begrijpen, ervaringen context geven, ze verweven in narratieven die informeren, creëren, verklaren en bevragen.

Samen met kleuters een spelverhaal maken

Het samen maken van spelverhalen met kleuters is krachtig, verbindend en heerlijk om te doen. Ook of juist in tijden van Corona wanneer de wereld soms verwarrend, onoverzichtelijk en beangstigend kan zijn.

En toen gingen de schooldeuren weer open!

. Iedereen heeft er ontzettend veel zin en toch is het wennen; weer echt naar school. De kinderen wachten keurig met één ouder op gepaste afstand van elkaar achter het hek. Ik moet ze soms zoeken achter de struiken langs…

Lange-afstands-interactie met kleuters

De betekenis van online-interactie voor leerkrachten én kinderen. Je kunt dit onderzoeken, je moet er de tijd voor nemen en dat begint met heelgoed kijken en luisteren!

Denken met dingen, begrijpen met je handen

. Een lezing op de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten over hoe je op een mooie, procesgerichte manier kunt werken rond thema’s en een studiedag op mijn eigen school over de verbinding tussen Cultuuronderwijs en Wetenschap & Techniek. Ik stond…

Burgerschapsvorming voor en door kleuters op de wc; 2

Enkele lezers spraken hun zorg uit naar aanleiding van mijn blog van vorige week. Ik wil daarom het verhaal even in context plaatsen. Evi heeft niet speciaal moeite met toiletbezoek. Als dat wel het geval was geweest had ik daar…

Burgerschapsvorming voor en door kleuters op de WC

. S’ochtends in de kring is het niet ongewoon dat Evi haar vinger opsteekt; ‘juf, ik moet echt, echt heel nodig naar de wc!’ Ondanks het demonstratieve geschuifel op de stoel is mijn antwoord meestal nee. De ervaring leert dat…

Samen nadenken in de kring

Ook, of misschien wel juist, jonge kinderen moeten cognitief worden uitgedaagd. zo kan een kleutergroep een plek voor 'shared thinking' worden.

Bloggen als ‘werkdrukverlichting’

Alle onderwijsmodellen ontnemen mij het zicht op wat er werkelijk in een kleuterklas gebeurt. Bloggen helpt grip te krijgen op alle ongeplande momenten.

Waarom kleuterjuffen soms zo moeilijk doen

Bijna iedere kleuterleerkracht zal het herkennen; hoe je iedere dag weer balanceert tussen het plannen en evalueren van leerdoelen en het improviseren rond al die grote en kleine gebeurtenissen in een groep 1/2. En wanneer leren kinderen eigenlijk het meest?

Kijk eens wat ik al kan!

'Kijk eens wat ik al kan!' Hij klimt hoger en hoger. Ieder kind ontwikkelt zich weer anders.

De magie van het maken

. Eigenlijk heeft ze geen tijd voor de gewone begroeting van iedere ochtend. Ze moet hoognodig iets heel belangrijks vertellen: ‘Ik heb magische krachten gekregen van Isa!’ Na de uitroep staat ze stil, kijkt schuin omhoog, alsof zich daar nog…

Ons fotoboek

Iedereen knikt instemmend als Gijs vertelt over die keer dat zijn vinger gebroken was. ‘Weet je nog juf, toen zag je het gips om mijn vinger’. ‘Ja’, ‘ja’, klinkt het van alle kanten. ‘Ja, toen lag je in bed in…

We zullen, zal ik, in het nieuwe jaar ….

Het eerste rondje hardlopen in het nieuw jaar. Mistig land, kaal, leeg, resten opgehoopt vuurwerk. Ik kom één wandelaar en één fietser tegen op het pad tussen de weilanden. Langzaam loop ik mij warm en richten mijn gedachten zich, langzaam…

Speeldrift

. ‘Er is een dierenmishandelaar bij ons in de klas!’ Iedereen, net nog druk en lawaaiig aan het opruimen, houdt geschrokken zijn mond. Ook ik en de onderwijsassistent. ‘DIE-REN-MIS-HAN-DE-LING!!!’ Ze spuugt iedere lettergreep met nadruk mijn richting uit. Haar ogen zijn…

Spel is het werk van de kinderen

. De herkenbaarheid is hartverwarmend. Een zevenentachtig jaar oude kleuterjuf, aan de andere kant van de oceaan, vertelt waarom het zo belangrijk is dat kinderen spelen. Vertelt hoe kinderen superhelden en prinsessen worden, overstromingen het hoofd bieden, branden blussen, drankjes…

Ik was de gouden T-rex met de giftige tong!

. Hij begint al te praten voordat hij zit. ‘De spelers van mijn verhaal zijn ….’, met zijn armen maakt hij vechtgebaren, zijn lijf wordt groot en sterk om dan ineens in een schijnbeweging onderuit te duiken. ‘…… het gaat…

Gezag

. ‘Klopt het dat Jort met z’n rugzak op buiten loopt?’, vraagt de stagiaire. Het is kwart voor negen in de ochtend. De laatste ouders zijn weg gedruppeld. Ik heb mij samen met Jack geïnstalleerd aan een tafeltje in een…

Begrijpen met je handen 2

. ‘Onze Nieuwe School‘ is een zoektocht van de gemeente Amsterdam naar schoolmakers die de verwachte leerlingengroei in Amsterdam kunnen opvangen. Iedereen met een idee of plan voor een nieuwe school kon reageren. Met de kreet ‘Het atelier is het hart…

Begrijpen met je handen

.. Hij was 4 en speelde het liefst in de bouwhoek. Daar verzamelde hij zo veel mogelijk vrienden én blokken om zich heen om er vervolgens zo hoog mogelijke stapels van te maken. Zowel van de blokken als van de…

Een troosttekening

. Hoe ik om moest gaan met mijn lieve, woeste, ondernemende, onderzoekende en creatieve kleutergroep met 20 jongens en 10 meisjes had ik al eens helemaal uitgedacht. Veel doen, weinig praten. Niet 3 kwartier zitten in de kring maar bewegen…

Kleutermethode als bronnenboek

‘een plattegrond is de grond die plat is’ .. .  ‘Kijk, ik heb een tekening van onze klas gemaakt’ zeg ik, terwijl ik de plattegrond uitrol die ik tussen de middag van de klas maakte. Ik geef een les uit…

Wie leert van wie?

. ‘Hoe gaat ’t met je cursus?’ was meestal de eerste vraag die mijn dochter stelde wanneer we elkaar zagen. Voor het eerst gaf ik een cursus aan volwassenen. Het ging goed en was erg leuk. Soms bedacht ik me…

Een bazige juf

. ‘We vinden je een bazige juf’, triomfantelijk kijkt Jonathan me aan. ‘Ja’, beaamt Lore, ‘eigenlijk speel je altijd de baas’. Samenzweerderig zitten ze naast elkaar in de kring toe te kijken hoe ik kinderen naar het kiesbord dirigeer, zorg…

Ook samen leven moet je oefenen

Bijna terloops komt hij me het bloemetje brengen dat hij plukte aan de rand van het schoolplein. ‘Voor jou, juf.’ En natuurlijk zeg ik hoe blij ik er mee ben. Dat is leuk en hij plukt er nog een paar.…

Wat is dat eigenlijk: vrij spel?

Magisch is het, iedere keer weer. Jonge kinderen die opgaan in hun spel. Het is alsof je even een glimp opvangt van dat wat anders altijd verborgen blijft. Een paar net vierjarigen bijvoorbeeld. Het ene moment zie ik twee schuchtere…

Spelen met de knopendoos

.. Alles is nieuw; het lokaal ziet er anders uit, de oudste kinderen zijn naar groep 3 en een paar net vierjarigen huppelen, stuiven of lopen verscholen achter hun moeder onze groep binnen. We moeten er allemaal aan wennen. Het…

Leren op eigen kracht

.. ‘Niet rennen in de gang! Rustig lopen!’ Luid en duidelijk leest ze het voor. Die dag hebben enkele bovenbouwers door de hele school energiezuinige tips opgehangen. Zo hangt er naast het lichtknopje de vermaning om het licht uit te…

Wat willen we weten en meten in een kleuterklas?

Hij is dé grote initiator van uitgebreide bouwprojecten in de klas. Soms zie ik hem zitten en voor zich uit kijken. Dan denkt hij na. Zijn vrienden wachten geduldig af. Totdat hij opstaat en zijn plannen ontvouwt. Er worden vragen…

Filosoferen met kleuters, kan dat?

Filosoferen met kleuters. Altijd als ik daarover lees luister ik weer met andere oren naar de kinderen. Dit keer raak ik geïnspireerd door de Praxis-uitgave ‘Leren doordenken‘ van februari. Na een heldere inleiding over het hoe en waarom van Fabien…

In het hart van het onderwijs

‘Kijk’, vertelt Anne Lotte tijdens het opruimen, ‘ik heb de bolletjes precies getekend zoals in het echt. De worteltjes die zag je niet maar ik heb ze wel getekend en met verf heb ik het een beetje doorzichtig gemaakt. Nu…

KLEUTERS; bestaan ze nog wel?

Hij zit naast me en kijkt het cake-je  dat ik van een jarige kreeg bijna uit mijn mond. ‘.. is hard?’ Vragend kijkt hij me aan. Ik denk dat hij trek heeft en geef hem een stukje. Maar hij stopt…

Een huis voor de dode worm

.. ‘Mag ik m’n bakje mee? Want ik ga in het atelier een huis maken voor de worm.’ Eerst wil ik nee zeggen. In het atelier werken we over kleur. Vorige week maakten de kinderen, onder leiding van de kunstenaar…

Opbrengstgericht werken

…. Stem ik het handelen op de individuele cognitieve ontwikkeling af, conform de geldende schoolafspraken? En verantwoord ik dit dan ook nog op de afgesproken manier? De vragen blijven rondzingen in mijn hoofd. Op school werken we opbrengstgericht, we maken DGO’s…

Woordenschat

.. Bijna herfstvakantie. ’s Ochtends vroeg, onderweg naar de dokter zie ik hoe flarden mist boven de weilanden hangen. Een week later, op weg naar Antwerpen is het weer op een heel andere manier mistig. In Nederland genieten we van…

Heel veel voorlezen!

… … De boze heks is ziek. Ze kan niets meer, zelfs het toveren lukt niet. Daarom moeten de andere dieren in het bos haar voor één keer helpen. Maar Gijs gelooft er niets van. ‘Ik heb dat boek wel…

‘Juf, ik kan toveren!’

‘En?’ vraagt mijn directeur verwachtingsvol. Enthousiast maakt hij weidse armgebaren voor het raam boven de bouwhoek. Ik kijk hem niet begrijpend aan.  Blij dat ik deze ochtend zonder kleerscheuren ben doorgekomen met mijn pijnlijke, niet zo lang geleden gebroken hand…

De eerste dagen van het nieuwe schooljaar

Hij is perfect. Twee lange oren, twee paar slap hangende poten, waarvan een van de uiteinden altijd precies in je handpalm past terwijl de rest van het zachte konijnenlijf zich moeiteloos plooit. Een hoofd dat iedere uitdrukking aan kan nemen.…

Afscheid

Ooit zei een vader die een-vakantie-lang met zijn puberdochters naar een soap keek: ‘ik snap niet waarom, maar iedereen geeft elkaar de hele tijd cadeautjes, dat maakt dan alles goed. Of niet natuurlijk en dan hebben ze ruzie, in ieder…

Een gesprek met kleuters

‘… en de hertjes hadden een gewei van stof!’ vertelt Lyam opgetogen en een beetje verbaasd. Een prachtig beeld. Het roept meteen associaties op met wat ik denk te weten. De ooit geziene, nieuwe, bijna viltachtige geweien van herten na…

Spelen dat je Jip bent die een cowboy is …

Dansen met kleuters. Het is zo heerlijk om te zien, misschien juist in de weken dat de kinderen zich buigen over de CITO-kleutertoetsen. Helemaal vanzelf ervaren ze nu wat voor en achter is, maken ze een rij die eerst kort…

Grote vragen

Buiten geniet ik, weggedoken in mijn jas, van een spaarzame zonnestraal. Lore komt voorbij gerent, lacht, en kruipt dan tussen mij en de stagiaire in op het bankje. ‘Weet je nog dat je op het wenskaartje voor nieuwjaar zei dat…

Aanschouwelijke biologielessen

Voor de 2de keer was de eend midden in de patiotuin gaan broeden. Helemaal vergeten dat al haar kroost 2 jaar geleden door de aangroeiende meeuwenkolonie is opgevreten. Als er 11 pulletjes uit de eieren zijn gekropen besluiten een leerkracht,…

Een atelier in school

Ooit zei iemand na het zien van een tentoonstelling van Toeval Gezocht; ‘ach ja, zo zijn kleuters gewoon, altijd friemelen en frutselen en bezig maar of dat nou zo bijzonder is?’ Kleuters aan het werk in een atelier. Elk kind…

Waar?

Van luisteren naar verhalen en van het samen lezen en kijken in prentenboeken kunnen kinderen ontzettend genieten. Allereerst natuurlijk  omdat het leuk en spannend is om even in een andere wereld te zijn en daar van alles mee te maken. …

Kleutertoets

Vanavond zal het programma ‘de slag om Nederland’ gaan over de kleutertoets.  In de maatschappij van vandaag moet je presteren. Scoor je onder de maat dan tel je niet mee, lees ik in de aankondiging. We kunnen daarom niet vroeg…

Samen spelen en delen in het atelier

Bouwplaats is een kunsteducatief project waarbij in onze school 2 ateliers ingericht zijn. Van bijna alle leerkrachten hoor ik regelmatig hoe geweldig de kinderen samenwerken in het atelier, hoe vanzelf dat gaat en hoeveel taal zij daarbij gebruiken. Heel anders…

Het nestje van juf

Met de kinderen van mijn groep 1/2 praat ik over het nestje dat ik vorig jaar vond in mijn tuin. De kinderen weten meteen wat er op tafel ligt; een nestje dat een vogeltje gemaakt heeft van takjes en aarde.…